هیالورونیک اسید چیست؟ چه فواید و کاربردی دارد؟

هیالورونیک اسید یک هیدروکربن طبیعی و ترکیب شیمیایی آلی است که در ماتریکس خارجی سلول و بافت‌های بدن از جمله پوست، استخوان‌ها، چشم و غضروف وجود دارد. این ماده، زمینه‌‌ ساز بافت همبند پوست است و قوی‌ترین ماده جذب‌ کننده رطوبت و مغذی برای پوست بوده که در بهبود زخم نیز موثر می‌باشد. اگر دوست دارید بدانید هیالورونیک اسید چیست؟ چه فواید و کاربردی دارد؟ پیشنهاد ما به شما این است که تا پایان مطالب با دکتر وینیک همراه شوید و این ماده آبرسان را بیشتر بشناسید.

هیالورونیک اسید چیست؟

هیالورونیک اسید (Hyaluronic Acid) به اختصار HA که با نام هیالورونان نیز شناخته می شود،‌ یک گلیکوزآمینوگلیکان فاقد سولفات است که به مقادیر زیاد در بافت های پیوندی،‌پوششی و عصبی بدن و نیز در مایع موجود در چشم ها یافت می شود. HA به طور طبیعی در ماتریکس برون سلولی حضور دارند و نقش های زیادی از جمله روان کنندگی را ایفا می کنند. برای مثال هیالورونیک اسید در مایع میان مفصلی به افزایش ویسکوزیته‌ و روان کنندگی این مایع کمک می کند. مایع میان مفصلی از ساییدگی استخوان ها در مفاصل جلوگیری می کند.

فرمول مولکولی | (C₁₄H₂₁NO₁₁)_n و همچنین C₂₈H₄₄N₂O₂₃
pH | از ۵ تا ۸ متغیر
محلول | در آب (نمک سدیم)
خانواده | گلیکوزآمینوگلیکان فاقد سولفات
وزن مولکولی | ۷۷۶.۶ g/mol
نام اختصاری | HA

انواع هیالورونیک اسید:

هیالورونیک اسید با وزن مولکولی بالا

HA با وزن مولکولی بالا به شکلی از HA با اندازه مولکولی بزرگ اشاره دارد. معمولاً در فیلرهای پوستی برای اهداف زیبایی استفاده می‌شود. به دلیل اندازه بزرگتر، تمایل دارد به سطح پوست نزدیک‌تر بماند و آبرسانی را تامین کند و به عنوان یک حجم دهنده عمل کند. این کارایی می‌تواند به کاهش ظاهر چین و چروک ها کمک کند و نواحی که حجم از دست داده‌اند را پر کند.

هیالورونیک اسید با وزن مولکولی کم

HA با وزن مولکولی کم دارای اندازه مولکولی کوچک‌تری است که به آن اجازه می‌دهد به طور موثرتری به پوست نفوذ کند. این نوع HA اغلب در محصولات مراقبت از پوست مانند سرم ها، کرم ها و مرطوب کننده ها استفاده می‌شود. این امر می‌تواند باعث آبرسانی عمیق شود و خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود بخشد و به کاهش ظاهر خطوط و چین و چروک کمک کند. این نوع از هیالورونیک اسید به صورت طبیعی نیز در بدن تولید می‌شود.

اسید هیالورونیک متقاطع (کراس لینک شده)

HA پیوندی با اصلاح شیمیایی مولکول های HA برای تشکیل یک ماده ژل مانند ایجاد می‌شود. فرآیند پیوند متقابل باعث افزایش پایداری و طول عمر HA در بدن می‌شود. این نوع HA نیز معمولا در فیلرهای پوستی برای جوانسازی و کانتورینگ صورت استفاده می‌شود. درجه اتصال متقابل می‌تواند متفاوت باشد و در نتیجه بافت‌ها و مدت زمان اثربخشی متفاوتی ایجاد شود.

اسید هیالورونیک تثبیت شده

HA تثبیت شده به فرمولاسیون HA اطلاق می‌شود که برای افزایش پایداری آنها اصلاح شده یا با سایر ترکیبات ترکیب شده است. این تغییرات می‌تواند به افزایش طول عمر HA در بدن کمک کند و اثرات طولانی تری را به همراه داشته باشد. HA تثبیت شده را می‌توان در محصولات آرایشی و پزشکی مختلف، از جمله فیلرهای پوستی و برخی آماده سازی های اولیه دارویی یافت.

هیالورونیک اسید در پوست

HA به طور طبیعی در پوست به عنوان یک فاکتور آبرسان طبیعی (NMF-Natural Moisturizing Factor) حضور دارد. بیشترین تراکم HA در پوست، در لایه‌ی درم و در ماتریکس برون سلولی است. سلولهای پوستی ما بطور طبیعی HA تولید می کنند تا علاوه بر حفظ میزان رطوبت پوست،‌ به روند حرکت سلول های پوستی در لایه ها و طبقات پوست، جایگزینی سلول های جدید و پوست ریزی در طبقه‌ disjunctum و نیز به روند بهبود زخم ها کمک کند.

در درم نیز هیالورونیک اسید، ساخت کلاژن توسط فیبروبلاست ها را تسهیل می کند. با افزایش سن و با دخالت عوامل تهاجمی محیطی به ویژه اشعه‌ی فرابنفش خورشید، مقدار کمی از این ماده در صورت ما تولید می شود و مقدار تولید آن در پوست دائما روند نزولی دارد. نشانه های حساسیت، عدم درخشندگی، خطوط ریز، بافت و شالوده ناهمگون از جمله علائم کمبود HA هستند.

فواید هیالورونیک اسید برای پوست

هیالورونیک اسید نقش مهمی در رطوبت رسانی پوست دارد. با افزایش سن، رطوبت پوست در افراد کاهش پیدا می‌کند و به همین خاطر است که، برخی از افراد به دنبال مصرف مکمل‌های هیالورونیک اسید می‌روند. مکمل‌های هیالورونیک اسید می‌توانند به شکل خوراکی، کرم‌های موضعی، سرم‌ها یا حتی تزریقی باشند.

مواردی که در ادامه نام می‌بریم، همگی از فواید هیالورونیک اسید برای صورت و بدن هستند.

۱. پوست را آبرسانی می‌کند.

بسیاری از افراد از هیالورونیک اسید برای آبرسانی پوست خود استفاده می‌کنند. تمام افرادی که به پوست خود اهمیت می‌دهند، می‌توانند با مصرف هیالورونیک اسید چه به صورت خوراکی و چه به صورت موضعی مانند کرم، از پوست خود مراقبت و رطوبت را به آن برگردانند.

هیالورونیک اسید می‌تواند رطوبت پوست را افزایش دهد و کیفیت زندگی افرادی که پوست خشک دارند را بهبود بخشد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ با شرکت کنندگان خانم انجام شد که در آن، شرکت‌کنندگان از هیالورونیک اسید موضعی در محصولاتی مانند لوسیون، سرم و کرم استفاده می‌کردند. نتیجه این مطالعه حاکی از افزایش رطوبت پوست تا ۹۶ درصد پس از ۸ هفته استفاده از انواع مختلف این محصولات بود.

با استفاده از کرم‌های آبرسان حاوی هیالورونیک اسید می‌توانید خشکی پوست را کاهش دهید و پوستی بهتر داشته باشید. برای نهایت اثربخشی، باید سراغ آبرسانی بروید که توانایی انجام این کارها را داشته باشد و به اصطلاح آبرسان قوی باشد. بمب آبرسان کامان پیشنهاد ما به شما برای آبرسانی پوست صورت و همچنین کاهش چین و چروک و آسیب‌های پوست ناشی از کمبود آب در بدن می‌باشد. در واقع این آبرسان از محصولات کامان به عنوان یکی از بهترین‌ها در آبرسانی پوست به شمار می‌آید که طرفداران بسیاری نیز دارد.

کرم آبرسان و مواد تشکیل دهنده آن مانند هیالورونیک اسید، مواد مغذی مورد نیاز پوست را تامین می‌کند و پس از جذب به پوست باعث انعطاف پذیر شدن آن و همچنین لطافت بیشتر آن می‌شود.

۲. به بهبود زخم‌ها کمک می‌کند.

هیالورونیک اسید به پوست در حفظ رطوبت و به فرآیند بازسازی بافت که در بهبود زخم‌ها بسیار نقش دارد، کمک می‌کند. در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ نشان داده شد که استفاده از هیالورونیک اسید برای بهبود زخم‌های پوست می‌تواند به تسکین التهاب و ترمیم بافت پوست کمک کند.

۳. بافت پوست را صاف می‌کند.

برخی اوقات مشکلات روی پوست و تغییر ناگهانی پوست، ممکن است بر اثر عوامل محیطی و اجتماعی باشد. به عنوان مثال، تغییرات پوستی در دوران پیری می‌تواند بر اثر همین موضوع باشد.

یک مطالعه قدیمی نشان می‌دهد که هیالورونیک اسید می‌تواند به کاهش زبری پوست افراد و افزایش خاصیت ارتجاعی پوست آن ها کمک کند.

۴. خاصیت ضد پیری دارد.

حدود ۵۰ درصد از کل هیالورونیک اسید موجود در بدن، در پوست ما وجود دارد. تغییر در مقدار این ماده در بدن، خصوصا به واسطه بودن در معرض اشعه ماوراء بنفش، می‌تواند منجر به بروز چین و چروک شود. هیالورونیک اسید می‌تواند به طور قابل توجهی چین و چروک روی پوست و عمق آن را کاهش و استحکام و قابلیت ارتجاعی پوست را افزایش دهد.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ روی این موضوع کار می‌کرد و در آن خانم‌ها هیالورونیک اسید را به صورت موضعی، دو بار در روز و به مدت ۸ هفته استفاده می‌کردند.

این مطالعه کاهش ۴۰ درصدی در عمق چین و چروک و افزایش ۵۵ درصدی در استحکام و کشسانی پوست را در مقایسه با شرکت‌کنندگانی که از هیالورونیک اسید استفاده نکردند، گزارش کرد.

۵. درد مفاصل را تسکین می‌دهد.

افرادی که در مفاصل خود مشکل دارند، می‌توانند با تزریق هیالورونیک اسید این درد را کاهش دهند. در یک بررسی در سال ۲۰۱۷ از روش‌های درمانی مختلف برای افراد مبتلا به استئوآرتریت که درد و التهاب مفاصل را تجربه می‌کردند، استفاده شد. این مطالعه نشان داد که ترکیب هیالورونیک اسید با داروهایی که برای درمان این مشکلات استفاده می‌شوند، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا کورتیکواستروئیدها، می‌تواند اثربخشی این روش‌های درمانی را افزایش دهد.

۶. علائم اگزما را کاهش می‌دهد.

هیالورونیک اسید می‌تواند به بهبود علائم اگزمای خفیف تا متوسط کمک کند. شرکت کنندگان در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۱ انجام شد، دریافتند که استفاده از هیالورونیک اسید به شکل فوم اگزمای آنها را بیشتر از کرم حاوی سرامید بهبود بخشیده است.

۷. بیماری لثه را درمان می‌کند.

در یک بررسی در سال ۲۰۱۶ عنوان شد که هیالورونیک اسید موضعی می‌تواند نقشی اساسی در مراقبت‌های بعد از عمل‌های دندانپزشکی، ایفا کند. هیالورونیک اسید می‌تواند به بهبود زخم‌ها کمک کند و همچنین، می‌تواند تأثیر مثبتی بر افراد مبتلا به بیماری لثه و زخم‌های دهان داشته باشد.

۸. رفلاکس اسید معده را کاهش می‌دهد.

بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) یک بیماری شایع است که باعث علائمی مانند رفلاکس اسید و سوزش سر دل می‌شود. در یک بررسی در سال ۲۰۱۷ مشخص شد، زمانی که مکمل‌های هیالورونیک اسید همراه با داروهای از بین برنده‌ اسید معده مصرف می‌شوند، نتیجه آن بهبود علائم افراد مبتلا به بیماری ریفلاکس معده است.

۹. خشکی چشم را درمان می‌کند.

چشم حاوی مقدارِ زیادی هیالورونیک اسید است. بنابراین، قطره‌های چشمی حاوی هیالورونیک اسید می‌توانند به درمان علائم خشکی چشم کمک کنند.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که مصرف ترکیبی از هیالورونیک اسید خوراکی و موضعی علائم خشکی چشم را در شرکت کنندگان کاهش داده است.

۱۰. خشکی واژن را درمان می‌کند.

خشکی واژن یکی از مشکلات اساسی در زنان است که معمولا پس از یائسگی رخ می‌دهد. این مشکل می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد و آزاردهنده باشد. یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که ترکیبی از کرم هیالورونیک اسید و کرم استروژن به کاهش علائم خشکی واژن کمک می‌کند.

محققان همچنین خاطرنشان کردند که هیالورونیک اسید به تنهایی، اثر بیشتری در مورد این مشکل دارد. بنابراین افرادی که نمی‌توانند از درمان‌های هورمونی مانند کرم استروژن استفاده کنند، می‌توانند از هیالورونیک اسید به تنهایی برای کاهش علائم خشکی واژن استفاده کنند.

۱۱. از درد مثانه جلوگیری می‌کند.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد تزریق هیالورونیک اسید به مثانه می‌تواند به کاهش برخی از علائم سندرم مثانه کمک کند. اما با این حال، شواهدی دال بر اینکه آیا مکمل‌های خوراکی می‌توانند روی این مشکل تاثیر داشته باشند یا خیر، وجود ندارد.

عوارض هیالورونیک اسید

کلمه اسید در برخورد اول ممکن است ترسناک باشد، اما جای نگرانی نیست. از جایی که اسید هیالورونیک بخشی طبیعی از پوست انسان است، واکنش‌های آلرژیک به آن بسیار کم و نادر است. همه افراد با هر مدل پوستی می‌توانند از اسید هیالورونیک استفاده کنند، حتی افرادی که پوست حساس یا مستعد آکنه دارند. با این ‌حال اگر عوارض جانبی را احساس کردید، ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد

سایر ترکیبات موجود در محصول استفاده شده
مقدار و مدت زمان مصرف محصول
غلظت بسیار بالای اسید هیالورونیک در فرمولاسیون

استفاده موضعی اسید هیالورونیک در دوران بارداری یا شیردهی هم خطری برای شما و فرزندتان ایجاد نمی‌کند.

انواع هیالورونیک اسید

هیالورونیک اسید در اشکال مختلف و به روش‌های متعددی مصرف می‌شود.

دهانی

قرص هیالورونیک اسید برای درمان چندین مشکل از جمله موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

آبرسانی پوست و کاهش چین و چروک
درد مفاصل

حتما باید قبل از استفاده از هر نوع مکملی با پزشک خود یا سایر متخصصان مشورت کنید، زیرا ممکن است میان هیالورونیک اسید و سایر داروها تداخل به وجود آید.

موضعی

هیالورونیک اسید به شکل موضعی نیز وجود دارد که انواع آن شامل موارد زیر می‌شود:

کرم
لوسیون
سرم
فوم

هیالورونیک اسید می‌تواند به افزایش سطح رطوبت در پوست و کاهش علائم پیری کمک کند.

تزریق

هیالورونیک اسید تزریقی می‌تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد و برای اهداف پزشکی و زیبایی استفاده شود. یکی از اهداف آرایشی هیالورونیک اسید، انواع فیلرها از جمله فیلرهای صورت و لب است. متخصصان پوست و زیبایی، از فیلرهای حاوی هیالورونیک اسید برای حجیم‌تر کردن لب و صورت استفاده می‌کنند.

از آنجایی که بدن به طور طبیعی هیالورونیک اسید تولید می‌کند، بنابراین احتمال بروز واکنش آلرژیک در افراد و پس از تزریق این ماده کم است.

هیالورونیک اسید برای پوست

پوست را به خوبی هیدراته می کند.

می توانم با قاطعیت بگویم هیالورونیک اسید مایع حیات پوست است زیرا می تواند هزار برابر وزن خود آب ذخیره کند این عنصر جادویی به سرعت در پوست نفوذ می کند و آب لازم را به سلول های پوست می رساند و بدین ترتیب تمامی سطوح پوست آبرسانی می شود هیالورونیک اسید طبیعی خود به تنهایی برای پوست کافی است و برای سالم و شاداب نگه داشتن آن احتیاج به هیچ محصول اضافی نخواهد بود.

در واقع این ترکیب سودمند و بی نظیر یک پکیچ مراقبت از پوست می باشد که نتایج حاصل از مصرف آن خارق العاده است. آبرسانی با رطوبت رسانی با هم تفاوت دارد وقتی می گوییم آبرسان است یعنی آب لازم و کافی را جذب کرده و در اختیار سلول های پوست قرار می دهد.

سرعت بهبود زخم ها را افزایش می دهد.

با وجود اینکه بدن دارای هیالورونیک اسید طبیعی است اما هنگام زخم استفاده از این عنصر باعث می شود سرعت ترمیم افزایش پیدا کند. کارکرد آن در بهبود زخم به این شکل می باشد که سطح التهاب را تنظیم می کند و در ناحیه آسیب دیده با علامت گذاری برای ترمیم رگ های خونی باعث درمان زخم می شود هر چند پوست به طور ارادی این کار را انجام می دهد اما هیالورونیک اسید سرعت آن را بیشتر می کند.

از دیگر فواید هیالورونیک اسید خواص ضد باکتری آن است در نتیجه با ضد عفونی کردن پوست مانع از افزایش عفونت می شود. تحقیقات متعددی بر روی سرم و ژل های هیالورونیک اسید انجام شده که موثر بودن آن را در بهبود سریع تر زخم ها ثابت کرده در مورد مکمل های آن نیز چون میزان هیالورونیک اسید پوست را افزایش می دهد می تواند در درمان انواع زخم ها موثر واقع شود.

لکه های پوست را نابود و باعث صاف شدن آن می شود.

لکه های هایپرپیگمنتیشن به راحتی قابل درمان نیستند هر چند هیالورونیک اسید نیز به تنهایی قادر به محو این لکه ها نیست اما ترکیب آن با ویتامین C می تواند ابزار قدرتمندی برای از بین بردن لکه های صورت باشد. مصرف مداوم هیالورونیک اسید رنگ پوست را روشن، آن را صاف و براق و درخشان می کند و باعث نرم تر شدن پوست می شود به دلیل افزایش خاصیت ارتجاعی پوست به راحتی دچار چروک نمی شود و کیفیت خوب پوست را در هر شرایطی حفظ می کند.

بیماری های پوستی از جمله درماتیت را درمان می کند.

بیماری های پوستی نظیر اگزما، درماتیت و غیره از آزار دهنده ترین بیماری ها محسوب می شود که به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن و ناتوانی سد لیپید در محافظت از پوست در برابر تبخیر رطوبت ایجاد می شود هیالورونیک اسید ماده ای موثر برای درمان این بیمارها است از آنجا که به سرعت در پوست نفوذ کرده و رطوبت را در خود نگه می دارد می تواند عملکرد سد دفاعی را بهبود ببخشد و به درمان این بیماری ها کمک کند.

سد دفاعی (لیپید) پوست را تقویت می کند.

یکی از فواید هیالورونیک اسید تقویت سد لیپید می باشد کارکرد سد لیپید چیست؟ همه می دانیم که کار اصلی پوست حفاظت از اندام های داخلی بدن است به عبارتی دیگر محافظت از اندام های داخلی در برابر شرایط آسیب رسان محیطی نظیر رادیکال های آزاد، انواع آلودگی، نور خورشید و… و مانع از ورود انواع سموم به داخل بدن می باشد.

عوامل یاد شده بیشترین آسیب را به لایه اپیدرم ( سطحی ترین قسمت پوست) می رساند از طرفی وقتی سن بالا می رود سد لیپید (که از اسیدهای چرب و رطوبت تشکیل شده و مانع از ورود مواد تحریک کننده و آلودگی به داخل پوست می شود) نیز کاهش پیدا می کند و از بین می رود که این امر موجب بروز چین و چروک، لک، آکنه و جوش و غیره می شود بنابراین به عنصری نیاز است که علاوه بر تقویت سد لیپید یا دفاعی از آن نیز محافظت کند.

آکنه و اسکار را درمان می کند.

زمانی که رطوبت پوست از دست می رود شروع به تولید بیشتر سبوم می کند که چربی زیاد نیز عامل بروز آکنه است برخی تصور می کنند که پوست های چرب نیازی به دریافت رطوبت ندارند اما این تصور غلطی است زیرا عدم جذب رطوبت توسط این نوع پوست باعث ترشح چربی بیشتر و بزرگتر شدن منافذ و در نهایت بروز آکنه می شود هیالورونیک اسید با جذب رطوبت مانع از ترشح بیش از حد سبوم و بروز آکنه شده و از آنجا که ضد باکتری می باشد با از بین بردن باکتری های عامل آکنه موجب درمان آن نیز می شود.

چین و چروک پوست را از بین می برد.

هیالورونیک اسید با حفظ رطوبت در پوست موجب حجیم شدن سلول های پوست شده و این در محو شدن چین و چروک و خطوط ریز تاثیر فراوان دارد از دیگر فواید هیالورونیک اسید برای پوست جلوگیری از پیری زودرس است این امر با تقویت سد لیپید و حفظ رطوبت در شرایط نامساعد و همچنین با تحریک سلول ها برای تولید سلول های جدیدتر ممکن می شود.

هیالورونیک اسید نگهدارنده رطوبت است.

اصطلاح Humectant به موادی اطلاق می شود که به خوبی می توانند رطوبت را در خود حفظ کنند که اغلب محصولات مراقبت از پوست حاوی این مواد است بگذارید با ذکر یک مثال آن را توضیح دهم اسفنجی را در نظر بگیرید زمانی که در برابر آب قرار می گیرد آن را در خود جذب کرده و نگه می دارد کارکرد هیالورونیک اسید نیز به همین شکل است پس از نفوذ کردن در پوست آب و رطوبت را از محیط گرفته و در خود ذخیره و نگهداری می کند البته مواد دیگری مانند گلیسیرین، سوربیتول ( الکل قند )، هگزین و بوتیلن گلیکول هستند که چنین کارکردی دارند.

بدن انسان تقریباً 15 گرم هیالورونیک اسید دارد که در تمام بخش‌های بدن موجود است و روزانه یک سوم آن تجزیه شده و سنتز (تجزیه مواد برای تولید ماده یا مواد جدید) می‌گردد.